maandag 12 december 2016

Jood onder de naties (8): Jerusjaleem [a]

De heilige oorlog richt zich in de eerste plaats op het Heilige Land – heilige grond voor moslims en joden, met als onbetwist heiligste plaats de hoofdstad Jeroesjalajiem, of verkort: Jerusjaleem, dat weer vernederlandst is tot Jeruzalem. Jerusjalajiem! Stad van goud, van brons en van licht; de meest bezongen stad op aarde.
Op die stad richten zich de pijlen en speerpunten.

Lang geleden werd de stad gesticht door Jeboesieten, een Kanaänitische stam. Na de verovering van Kêna'an door de Israëlieten bleven zij de stad bezetten; pas koning Davied, de beroemdste koning van het oude Jisraëel, slaagde er in 1004 v. Chr. in de stad te veroveren. Sindsdien is het de hoofdstad geweest van Jisraëel of het zuidelijke rijk daarvan (Jêhoeda of Twee-stammenrijk, 922-538 v. Chr.). Wel was het nogal eens onderworpen aan de opperheerschappij van vreemde heersers; rond het begin van de jaartelling was dat het Romeinse rijk, dat enkele opstanden neersloeg, in 70 n.Chr. Jerusjaleem veroverde en in 135 de Joden definitief onterfde. In 614 kwam de stad in handen van Perzen, in 629 van Byzantijnen, werd in 637 veroverd door Arabieren – die de beide beroemde moskeeën op de Tempelberg bouwden, de Rotskoepel en de Al-Aqsamoskee ­–, in 1071 door Turkse Seltsjoeken, in 1099 door kruisvaarders, in 1187 door de Koerdische generaal Saladin, in 1244 door de Ajjoebiden, in 1260 door de Mammelukken, in 1517 door de Ottomanen. Dit rijk hield stand tot in de Eerste Wereldoorlog.

Jeroesjalajiem! De op twee na heiligste stad voor moslims, de heiligste stad voor joden en christenen. Waarom is juist deze stad zo bijzonder?
F     Voor moslims is al-Qoeds (= de Heilige) heilig vanwege de overlevering dat Avraham zijn zoon hier moest offeren, en vanwege de rots in de Rotskoepel op de Tempelberg. Hoewel de stad in de Koran niet wordt genoemd zou er in soera 17:1 op worden gezinspeeld in woorden over een nachtelijke reis naar de hemel die Mohammed volgens de islam heeft gemaakt vanaf deze plek. De Rotskoepel is dan ook gebouwd op de enige plek in de stad die er voor moslims echt toe doet. Mohammed droeg zijn volgelingen aanvankelijk op te bidden richting al-Qoeds. Wel is het zeer de vraag of het in soera 17 genoemde Uiterste Bedehuis wel op al-Qoeds kan doelen, aangezien er daar in die tijd nog geen bedehuis bestond. Ook hebben door de eeuwen heen verreweg de meeste kaliefs en sultans zich nauwelijks om Jeruzalem bekommerd, zoals Ouweneel opmerkt. Pas nadat de Tempelberg in 1967 door de Israëli's werd heroverd legden de Palestijnen er plotseling grote belangstelling voor aan de dag.
F     Voor joden en christenen is Jeroesjaleem heilig vanwege de Tempelberg, hoewel het begrip “heilige plaats” in het christendom omstreden is. Volgens meerdere bijbelteksten heeft God die plek aangewezen als de plek op aarde waar Hij wilde wonen. De hemelse God Zelf, Die een plekje op aarde als Zijn eeuwige woonplaats aanwijst…! Dan moet die plek wel een "heiligheid der heiligheden" zijn. Koning Sjêlómo (Salomo) bouwde daar in opdracht van Jahweh een tempel; vandaar de naam "Tempelberg" voor de heuvel die (volgens de overlevering) oorspronkelijk Moria heette en nu Tsion – waar het woord "zionisme" op doelt: "volgend jaar in Jeruzalem" is al vele eeuwen de nieuwjaarswens van Joden waar ook ter wereld. En wat de christenen betreft: in deze stad is Jesjoea' (Jezus) gekruisigd en opgestaan; en Jeruzalem staat symbool voor de stad (gemeente?) die God zal stichten aan het einde der tijden, Het Nieuwe Jeruzalem (Openbaring 21).
F     Volgens alle drie de monotheïstische wereldgodsdiensten is Jeroesjaleem/ de Tempelberg de plaats waar het Laatste Oordeel zal worden voltrokken.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten