Het verhaal van Pasen
De Passionen en The Passion hebben Nederland zich helpen
herinneren wat ook alweer het verhaal achter Goede Vrijdag was: het lijden en
sterven van Jezus. Maar Pasen? Wie gaat je dat vertellen? Wel, in een paar
woorden: Pasen is de herdenking van de opwekking/ opstanding van Jezus uit de
dood. Hè, kan dat, opstaan uit de dood?
>>Na de sabbat, toen de ochtend van de eerste
dag van de week gloorde, kwam Maria uit Magdala met de andere Maria naar het
graf kijken. Plotseling begon de aarde hevig te beven, want een engel van de
Heer daalde af uit de hemel, liep naar het graf, rolde de steen weg en ging
erop zitten. Hij lichtte als een bliksem en zijn kleding was wit als sneeuw. De
bewakers beefden van angst en vielen als dood neer. De engel richtte zich tot
de vrouwen en zei: ‘Wees niet bang, ik weet dat jullie Jezus, de gekruisigde,
zoeken. Hij is niet hier, hij is immers opgestaan, zoals hij gezegd heeft. Kijk
maar, dat is de plaats waar hij gelegen heeft.<< (Mattheüs 28, het vervolg op Bachs Passion)
,,Wetenschappers en moderne theologen beweren dat de Opstanding
niet echt gebeurd kan zijn,” zegt de dominee. ,,Je moet het psychologisch zien,
zeggen ze. Maar wij geloven dat Jezus wel lichamelijk is opgestaan. Laten wij
vasthouden aan het lege graf.” Kortom: het verstand zegt dat het niet kan, maar
de gelovige moet het verstand opzij zetten en domweg geloven. Wat een
zwaktebod.
Voor een kind dat opgevoed is met het geloof is het
voldoende het opstandingsverhaal en andere bijbelverhalen te geloven omdat ze
in de Bijbel staan, omdat vader, moeder en de predikant zeggen dat ze echt
gebeurd zijn. Maar een volwassen eenentwintigste-eeuwse westerling mag daarmee
niet volstaan. Wie iets gelooft moet in deze tijd om ernstig genomen te worden kunnen
uitleggen waarom.
Welnu, kun je opstaan uit de dood? In de Bijbel staan negen
gevallen van iemand die uit de dood werd opgewekt; Jezus (Jesjoea) was de
zevende (opgewekt door God; en omdat Hij volgens de Bijbel zelf ook God was
wordt ook wel gesproken van opstanding).
Daarnaast voorspelt de Bijbel dat aan het einde der tijden alle mensen die ooit
zijn gestorven uit de dood zullen opstaan ("sommigen om eeuwig te leven,
anderen om voor eeuwig te worden veracht en verafschuwd", Daniël 12).
Kletspraat? Wie een beetje thuis is in de Bijbel zal dat niet zo snel zeggen.
De Bijbel is namelijk een doorwrocht geschrift dat overal toetsbare feiten
vermeldt (waarvan vele in onze tijd worden geverifieerd) en tal van
voorspellingen bevat die eeuwen later (bv. in de tijd van Jesjoea) zijn
uitgekomen. Dus als iets in de Bijbel staat is er reden om belang te hechten
aan de historische juistheid ervan.
Maar opstaan uit de dood? Het hele biologische afbraakproces
dat in gang gezet is weer om te keren? Hier ligt een denkfout op de loer: "Als
iets niet verklaarbaar is kan het ook niet" – een tamelijk kortzichtige
bewering, want "niet verklaarbaar" is volslagen afhankelijk van de stand
van de wetenschap op het bewuste tijdstip. Is een natuurverschijnsel als
bolbliksem pas in de twintigste eeuw mogelijk geworden? Stel je voor – dan was
er vóór 1600 geen zwaartekracht!
En de opstanding van Jesjoea dan? Zelfs al zouden dergelijke
wonderen in theorie kunnen gebeuren, is
het aannemelijk dat het in dit geval ook echt gebeurd is? Ja; het is aannemelijker
dat het echt gebeurd is dan dat het een verzinsel is.
Welke bronnen zijn er over het leven van Jesjoea? Om te
beginnen vier biografieën, als "evangelie" opgenomen in de Bijbel
(wat ze niet minder betouwbaar maakt); daarnaast enkele opmerkingen in brieven
van o.m. de apostel Paulus en Romeinse schrijvers. Ruben
Jorritsma analyseerde de gegevens en besloot dat het feit dat
Jezus werkelijk is opgestaan de beste verklaring biedt voor de volgende reeks feiten:
- Jesjoea werd gekruisigd.
- Jesjoea werd begraven door Josef van Arimathea.
- Het graf was leeg.
- Jesjoea's discipelen (leerlingen) zagen verschijningen van Jesjoea na zijn dood.
- De discipelen kwamen tot de overtuiging dat Jesjoea was opgestaan (waardoor ze er zo nodig de marteldood voor over hadden).
Hiervoor zijn de volgende verklaringen aangedragen:
- De discipelen hebben het lichaam gestolen en gelogen over de verschijningen – verklaart feit 3, maar niet 5;
- De verschijningen waren een hallucinatie – verklaart feit 3 niet en 5 weinig beter;
- Jesjoea heeft de kruisiging overleefd – op alle punten (misleiding van de soldaten, overleven in een graf zonder verzorging, ontsnappen uit bewaakt graf) onwaarschijnlijk
- Jesjoea is opgewekt uit de dood – verklaart alle feiten en sluit aan bij de Oud-Testamentische profetieën.
>>Terwijl de vrouwen onderweg waren, gingen
enkele van de bewakers naar de stad. Daar vertelden ze de hogepriesters alles
wat er gebeurd was. Die vergaderden met de oudsten en besloten de soldaten een
flinke som geld te geven en hun op te dragen: ‘Zeg maar: “Zijn leerlingen zijn
’s nachts gekomen en hebben hem heimelijk weggehaald terwijl wij sliepen.” En
mocht dit de prefect ter ore komen, dan zullen wij hem wel bepraten en ervoor
zorgen dat jullie buiten schot blijven.’ Ze namen het geld aan en deden zoals
hun was opgedragen. En tot op de dag van vandaag doet dit verhaal onder de
Joden de ronde.<<
– Zou jij die bewakers geloven? Ik niet, zeker met wat ik nu
weet.
Ergo – wie goed nadenkt
gelooft in de opstanding. Van Jesjoea, maar dan waarschijnlijk ook van onszelf…
Geen opmerkingen:
Een reactie posten